Wat is het 3-lagensysteem en moet jij dit ook gaan gebruiken?

Het is voor sommige mensen inmiddels standaard, het 3-lagensysteem. Onder sporters en in de outdoorwereld is dit een veel gehoorde term, maar wat is het precies en hoe werkt het? Wat voor lagen moet je precies aantrekken en wat is het nut hiervan? Met de onderstaande informatie proberen we je duidelijkheid te geven en je een aantal tips en adviezen te geven om je te helpen bij je keuze.

Wat is het 3-lagensysteem?

Het klassieke 3-lagensysteem is in 1987 geïntroduceerd en is gebaseerd op drie lagen, waarbij een onderlaag je huid droog en comfortabel houdt, de tussenlaag zorgt voor isolatie en afvoer van transpiratie en tenslotte de derde laag die je beschermt ­tegen de elementen, zoals wind en regen.

Sinds de introductie is het 3-lagensysteem bij veel sporters en met name in de buitensport de norm geworden voor hun kledingkeuze bij activiteiten als wandelen, wintersport en klimmen, specifiek in ­koude en natte weersomstandigheden. Het 3-lagensysteem is vooral gericht op het bovenlichaam. Voor het onderlichaam wordt vaak een 2-lagensysteem gebruikt. Hetzelfde geldt bij je handen. Alhoewel hier soms ook 1 laag wordt gebruikt in de vorm van een gevoerde handschoen. Je hoofd verliest ook veel warmte. Vergeet daarom niet een muts of buff te dragen.

De verschillende lagen

De eerste laag – onderlaag

De onderlaag, in het Engels ‘base layer’ of ‘first layer’, zorgt voor de afvoer van transpiratie en houdt je huid daardoor droog en warm. Tijdens een intensieve activiteit kan je flink gaan transpireren. Dit is een functie van je lichaam om je lichaamstemperatuur te reguleren. Er ontstaat tijdens het transpiratieproces vocht en het is belangrijk dat dit vocht zo snel mogelijk naar de volgende laag wordt afgevoerd. Als dit niet tijdig gebeurt, wordt je lichaam vochtig en voelt het klam en koud aan.

Om dit te voorkomen, kies je voor een stof die makkelijk en snel vocht kan afvoeren. Veel gebruikte materialen hiervoor zijn synthetisch, zoals polyester of polypropyleen. Deze stoffen houden bijna geen vocht en geur vast waardoor transpiratie goed afgevoerd kan worden en het lichaam warm en droog blijft. Een eveneens veel gebruikt materiaal is merinowol. Door de natuurlijke vochtregulerende werking en door de zeer fijne structuur van deze wol voelt deze soort wol goed aan op de huid en is het perfect als onderlaag.

Veel van onze kledingkasten hangen vol met katoenen shirts. Zijn deze niet geschikt als onderlaag? Helaas, katoen is een slechte keuze want het voert je vocht niet goed af. Het houdt het juist vast, waardoor je lichaam nat een koud kan worden. Denk dus bij de onderlaag aan thermokleding van synthetische stoffen of merinowol.

De tweede laag – tussenlaag

De tussenlaag, in het Engels ‘middle layer’ of ‘second layer’, heeft twee belangrijke taken. het lichaam warm houden en zorgen dat het vocht uit de eerste laag wordt afgevoerd. Deze laag mag in tegenstelling tot de onderlaag wat losser om het lichaam zitten. Een extra voordeel van de toepassing van verschillende lagen is dat ook de lucht tussen de lagen bijdraagt aan de isolatie en dat vocht beter zal worden afgevoerd.

Afhankelijk van de activiteit en de weersomstandigheden (en dus de benodigde isolatie) heb je de keuze uit ­een dunnere of een dikkere tussenlaag. Bij een dunnere tussenlaag kom je meestal uit bij fleece, maar ook wol is een optie. Fleece heeft als voordeel dat het snel vocht afvoert en heel licht is. 

Bij je keuze voor een wat dikkere tussenlaag kom je terecht bij de isolatiejas. Dit type jas kan verschillende vullingen hebben, te weten: synthetisch, dons, wol of een combinatie van deze materialen. Elke type vulling komt met zijn eigen voor- en nadelen. Deze zetten we hier voor je op een rijtje.

Een isolatiejas kan bij bepaalde weersomstandigheden ook gebruikt worden als een tweede en derde laag tegelijkertijd. Dit type jas is echter nooit waterdicht en hierdoor ongeschikt als bovenlaag bij regen of sneeuw.

De derde laag – bovenlaag

De bovenlaag, in het Engels ‘outer layer’ of ‘third layer’, is je bescherming tegen neerslag en wind. Het is dus belangrijk dat je buitenste laag wind- en waterdicht is. Om niet van binnenuit nat te worden, is het ook van belang dat je buitenste laag ademend is. Deze ogenschijnlijk tegengestelde combinatie van functies is mogelijk door toepassing van een speciaal soort membraan, zoals Gore-Tex of Dermizax. De warmte kan bij dergelijke membranen eruit, terwijl de neerslag en wind niet door de hele kleine openingen naar binnen kan komen. Jassen en broeken met deze eigenschappen noemen we hardshelljassen en -broeken.

Ben je op een plek waar het niet regent? Dat is een waterafstotende jas misschien ook een optie. Deze jassen zijn wel winddicht en ademend maar niet per se waterdicht.

Ga je vissen of vogelspotten? Dan is het ademend vermogen minder belangrijk en kun je ook voor een jas kiezen die niet ademend is maar wel water- en winddicht.

Door gebruik van het 3-lagensysteem heb je dus genoeg opties. Door een laag aan of uit te doen, kun je jouw outfit snel aanpassen aan het weer.

Alternatieven op het 3-lagensysteem

Naast het 3-lagensysteem zijn er ook enkele alternatieven. Dankzij innovaties op het gebied van gebruikte materialen zijn er kledingstukken die functies van meerdere lagen combineren. Enkele voorbeelden hiervan zijn softshells of gevoerde (waterdichte) kleding.

De softshell combineert de functies van de tussenlaag en de bovenlaag. Softshells bieden naast isolatie ook bescherming tegen wind en lichte neerslag. Softshells zijn daarnaast een stuk elastischer dan hardshells. Al deze eigenschappen maakt dat er genoeg situaties zijn waarbij twee lagen kleding voldoende zijn of zelfs de voorkeur genieten.

Naast de softshells zijn er ook gevoerde jassen. Deze jassen combineren de boven en tussenlaag in één. Dit wordt regelmatig gebruikt bij ski-jassen. Het nadeel hiervan is dat de jas minder ademend is en minder flexibel. Wanneer het bijvoorbeeld heel warm is, heb je niet de mogelijkheid om de tussenlaag uit te doen.

Is het 3-lagensysteem geschikt voor jou?

Het 3-lagensysteem is dus eigenlijk helemaal niet zo complex als het lijkt. Weet je toch nog niet zeker welke kledingstukken jij nodig hebt? Bij Twinseasons adviseren wij je graag over de verschillende opties van het 3-lagensysteem. Kom langs in onze winkel of stel je vraag in een mail.