Dons, synthetisch of wol

Inhoud

• Wat is isolatie?
• Dons vs. synthetisch vs. wol
• Combinatie van verschillende isolatietypen
• Wat is voor jou de beste keuze?

Wat is isolatie?

Voordat we beginnen, eerst de vraag: wat is isolatie nu precies? Met isolatie bedoelen we in de outdoorwereld het vermogen om enerzijds lichaamswarmte vast te houden en anderzijds het lichaam te beschermen tegen kou van buiten. Beide facetten hebben tot doel om jou warm te houden. Toepassingen van isolatie vind je daarom ook vooral in kleding (denk aan jassen, skibroeken of handschoenen) en slaapzakken.

Op de markt vind je verschillende materialen die worden gebruikt om voor deze isolatie te zorgen. De meest voorkomende isolatiematerialen in de outdoorwereld zijn dons of synthetisch van aard. Ook wol wordt regelmatig (en steeds vaker) gebruikt als isolatiemateriaal. Deze materialen hebben verschillende eigenschappen, waardoor het ene materiaal gewenster is voor de ene activiteit, maar tegelijkertijd ook minder geschikt voor het andere avontuur. Daar gaan we nu uitgebreider naar kijken.

We kunnen op de meest onherbergzame plaatsen komen mede dankzij jassen met hoogwaardige isolatie. Op deze foto in de vorm van Mammut's Eigerjoch Pro IN Hooded jas.

Dons vs. synthetisch vs. wol

Zoals gezegd, gaan we in deze blog de drie genoemde typen isolatiemateriaal met elkaar vergelijken. Maar eerst is het nog wel goed om je te realiseren dat er ook binnen elk van deze drie typen grote verschillen zijn. Niet al het dons is van dezelfde kwaliteit. Niet alle synthetische stoffen hebben exact dezelfde eigenschappen. Neem deze kennis dan ook mee bij de onderstaande vergelijking.

1. Warmte-gewichtsverhouding

Met de warmte-gewichtsverhouding bedoelen we de verhouding van de hoeveelheid warmte die behouden wordt in vergelijking met een bepaalde hoeveelheid aan gewicht aan isolatiemateriaal. Met andere woorden: hoeveel warmte kun je behouden met 1kg dons, 1kg synthetisch isolatiemateriaal of 1 kg wol. Op dit gebied is dons de onbetwiste winnaar. Aan de hand van twee slaapzakken van Mammut kun je dit goed zien. De donzen slaapzak Mammut Protect Down Bag heeft een vulgewicht van 950 gram een een limiettemperatuur van -18 °C, terwijl de Mammut Protect Fiber Bag - een synthetische slaapzak - voor dezelfde limiettemperatuur een vulgewicht van 1770 gram nodig heeft. Wol kan eveneens niet op tegen de warmte-gewichtsverhouding van dons.

5. (Draag)comfort

Welke materiaal het beste is als het gaat om (draag)comfort is minder onomstreden. Dit heeft toch vaak ook wel wat met persoonlijke voorkeur te maken. Wat we wel weten, is dat veel mensen een donzen slaapzak prettiger vinden aanvoelen dan de andere varianten. Maar op het gebied van kleding hoor je dit een stuk minder. Niet geheel belangrijk op het gebied van comfort is geur. Daarmee komen we bij één van de sterke punten van wol. Dankzij de in wolvezels aanwezige eiwitmoleculen worden de geurvormende bacteriën simpelweg vernietigd. Het is dus zeer geurbestendig. Niet alleen fijn voor jou, maar vooral ook voor jouw metgezellen.

6. Levensduur

Op het gebied van levensduur is er niet echt een duidelijke winnaar. Donsveren zijn van nature duurzaam, maar donsproducten hebben de neiging om na verloop van tijd te gaan lekken door de kleine gaatjes die kunnen ontstaan in de bovenstof. Verder kan deze relatief dunne bovenstof van donzen jassen vrij gemakkelijk scheuren waardoor je snel veel dons verliest. Ook kun je de vulkracht van je dons beschadigen als je het te lang in samengedrukte toestand bewaard.

Synthetische materialen hebben niet de natuurlijke duurzaamheid van dons. Ze hebben de neiging om langzaam hun vorm te verliezen en de vezels breken na verloop van tijd af. Vooral als ze vaak worden samenperst. De bovenstof van synthetische isolatiejassen is echter vaak steviger en slijtvaster, zodat ze minder snel scheuren wanneer je er bijvoorbeeld mee langs rotsen schuurt. Dit komt natuurlijk de duurzaamheid van de synthetische isolatiejas ten goede, maar het heeft weinig te maken met de eigenschappen van het synthetisch isolatiemateriaal. Isolatiemateriaal van wol scoort een ruime voldoende als het gaat om levensduur. Over het algemeen blijft dit materiaal langer goed dan synthetisch isolatiemateriaal. Wol heeft er daarnaast minder dan dons last van dat het gaat lekken.

Ortovox gebruikt Swisswool als isolatiemateriaal, afkomstig van Zwitserse schapen.

7. Prijs

Op het gebied van prijs is dons duidelijk de minst aantrekkelijke keuze. Zeker als het gaat om dons van de hoogste kwaliteit. De vraag ernaar is hoog, terwijl het aanbod ervan relatief laag is. Het is niet zo dat isolatiemateriaal van synthetische materialen en wol goedkoop zijn, maar de prijzen zijn over het algemeen aantrekkelijker dan die van dons. Uiteraard zijn er ook binnen deze typen isolatiemateriaal grote verschillen te vinden. Deze hebben min of meer een verband met de kwaliteit ervan.

8. Duurzaamheid & ethiek

Op het gebied van duurzaamheid en ethiek is wol de grote winnaar, mits het volgens bepaalde standaarden is verkregen. Bijvoorbeeld volgens de Responsible Wool Standard. In principe geldt dit natuurlijk ook voor dons. Wanneer dit volgens de voorwaarden van de Responsible Down Standard is verkregen, dan kun je er vanuit gaan dat dit ethisch verantwoord dons is. Het probleem is alleen dat er maar een beperkte hoeveelheid van dit type dons beschikbaar is. Een verhoogde vraag daarvan creërt ook automatisch een hogere vraag naar minder ethisch verantwoord dons, waarover we in onze vorige blog uitgebreid hebben gesproken.

Synthetisch isolatiemateriaal wordt gemaakt uit olie. Bij de productie ervan komen dus broeikasgassen vrij. Gelukkig zien we wel steeds vaker dat merken kiezen voor het gebruik van gerecyclede materialen. Een ander probleem bij synthetische materialen is dat er microplastics vrij kunnen komen tijdens een wasbeurt.

Combinatie van verschillende isolatietypen

Sommige fabrikanten maken jassen en slaapzakken met een combinatie van meerdere type isolatiematerialen. Grüezi Bag combineert bijvoorbeeld wol met zowel dons als synthetisch materialen in vele slaapzakken en Fjällräven gebruikt zowel dons als polyester in enkele van hun isolatiejassen. Deze hybride constructie kan de voordelen van beide materialen geven en tegelijkertijd de onvolkomenheden van elk materiaal beperken. In sommige gevallen zijn de twee soorten isolatie in dezelfde ruimte samengevoegd, terwijl in andere gevallen de isolatie op verschillende plaatsen van de jas of slaapzak kan zitten. Dit laatste zie je heel duidelijk bij sommige isolatiejassen, waarbij delen van de jas die gevoeliger zijn voor het ophopen van vocht gevuld worden met synthetisch isolatiemateriaal, terwijl op de andere plekken in de jas gebruik wordt gemaakt van een donzen vulling.

Wat is voor jou de beste keuze?

Zoals je hebt kunnen lezen, heeft elk type isolatiemateriaal zijn eigen voordelen. Het is belangrijk om voor een isolatiejas of slaapzak te kiezen die het beste tot zijn recht komt bij de activiteit die jij voor ogen hebt. Wij hopen dat we deze zoektocht voor jou een stuk eenvoudiger hebben kunnen maken met het verschaffen van al deze informatie. Mocht je naar aanleiding hiervan vragen hebben of wil je graag advies over een bepaalde slaapzak of jas? Dan kun je uiteraard altijd contact opnemen met onze klantenservice.