Gore-Tex

Gore-Tex (GTX) is een term die we heel veel tegenkomen in de outdoorwereld, maar wat houdt het precies in? Heel simpel gezegd zorgt Gore-Tex er voor dat kleding of wandelschoenen waterdicht zijn, maar tegelijkertijd nog wel blijven ademen. Dit doet het in de vorm van een membraan. Er zijn verschillende varianten van Gore-Tex (die overigens niet allemaal waterdicht zijn) met elk weer een eigen "specialisme". Voordat deze uitgebreid aan bod komen, kijken we eerst naar het ontstaan en de opkomst van Gore-Tex.

Gore-Tex, een korte geschiedenis

De eerste jaren

Voor Gore-Tex waren er genoeg materialen om je tegen barre weersomstandigheden te beschermen, maar ze hadden allemaal verschillende nadelen. Gewaxt katoen was zwaar. Vinyl kon je doen verdrinken in je eigen zweet. Regenkleding van zeehondendarmen was populair bij de Inuit, maar had weinig potentie voor massaproductie. Toen kwam Gore-Tex.

Bob Gore probeerde echter niet om bovenkleding te verbeteren toen hij Gore-Tex creëerde. Toen hij eind jaren '60 in de teflonfabriek van zijn vader werkte, probeerde hij gewoon efficiënter gebruik te maken van het plastic door het uit te rekken. Hij ontdekte per ongeluk dat het uitrekken van teflon luchtzakken vulde. En dat niet alleen: de microporiën die ontstonden in zijn geëxpandeerd polytetrafluorethyleen (ePFTE) waren 700 keer groter dan een waterdampmolecuul maar 20.000 keer kleiner dan een druppel. Bob Gore redeneerde dat als je een stof van ePTFE zou maken, je regen zou kunnen tegenhouden en toch dampende transpiratie zou kunnen ventileren, met windbescherming als bonus.

Nieuwe series en toepassingen

In de loop der jaren heeft Gore zijn Gore-Tex assortiment flink uitgebreid. Van de eerste toepassingen in schoenen in de jaren '80 en in handschoenen in de jaren '00. Tot aan nieuwe varianten binnen de kleding gericht op specifieke wensen vanuit de outdoorwereld. Gore-Tex blijft voortdurend innoveren.

Vanwege de uitstekende reputatie van Gore-Tex (zowel dankzij lovende recensies uit de outdoorwereld als door een actief marketingbeleid) vind je de membranen tegenwoordig terug in de meest gerenomeerde outdoor kleding- en wandelschoenenmerken. Denk aan Adidas, Arc'teryx, Berghaus, Hoka, La Sportiva, Lowa, Mammut, Nike, Patagonia, Salomon en nog vele meer.

Gore-Tex en PFC's

Hoewel Gore-Tex het met zijn toepassingen liefhebbers mogelijk maakt om te genieten van wat de natuur ons biedt, heeft het helaas ook een keerzijde. In de membranen gemaakt van ePFTE zitten namelijk schadelijke PFC's. Deze geperfluoreerde en gepolyfluoreerde chemicaliën zitten met name in kleding vanwege hun waterafstotende eigenschappen. Het probleem met (vele) PFC's is dat ze niet afbreekbaar zijn. Je vindt ze daarom ook terug op de meest bizarre plekken in de wereld. Zo worden PFC's gevonden in onze magen (veelal in de vorm van miniscule schilfers van de bekende teflon/anti-aanbaklaag van een pan) maar ook in ijs en organismen op Antarctica.

In de verschillende industrieën die gebruik maken van PFC's zie je de laatste jaren daarom steeds meer initiatieven om daarvan af te stappen. Dit geldt ook voor Gore-Tex. Met de lancering van het ePe membraan, gemaakt van polyethyleen, leveren zij voor het eerst een membraan dat geen schadelijke PFC's bevat.

Toepassingen in kleding

Er zijn vele toepassingen van Gore-Tex in kleding. Elke variant is gemaakt met een specifiek doel in gedachte en heeft dan ook zijn eigen specialisme. Om alle beschrijvingen van deze varianten goed te begrijpen, is het wellicht nodig om eerst onze blog te lezen over waterdichte membranen in kleding.

Gore-Tex

De reguliere variant van Gore-Tex kom je tegen in 2-laags- of 3-laagsconstructies (veelal geschreven als 2L Gore-Tex en 3L Gore-Tex). Producten van deze variant zijn waterdicht, winddicht en ademend. 2L Gore-Tex kom je veel tegen bij winterjassen met een isolatielaag met daarbij een beschermend waterdicht membraan.

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Gore-Tex Active

Ook de Active variant van Gore-Tex is waterdicht, winddicht en ademend. Deze variant komt altijd in een 3-laagsconcstructie, waarbij de backer (de binnenste beschermende laag) veelal is gemaakt van het meer comfortabelere C-Knit Backer materiaal. Het zorgt dus voor meer draagcomfort. Daarnaast is de Active variant ook lichter en in sommige gevallen elastischer dan de reguliere variant.

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Gore-Tex Infinium

Zie: Gore-Tex Labs Windstopper.

Gore-Tex Paclite

De Paclite is de minimalistische variant van Gore-Tex. Gore-Tex Paclite komt altijd in een 2.5-laagsconstructie. Hierdoor is het extreem licht van gewicht en zeer compact. Gore-Tex Paclite kom je dan ook vooral in regenjassen tegen die je vooral draagt in noodgevallen. De rest van de tijd zit het (weinig ruimte innemend) in je rugzak. Ook de Paclite variant van Gore-Tex is waterdicht, winddicht en ademend.

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Gore-Tex Performance

De Performance is het iets minder robuuste en slijtvaste broertje van de Gore-Tex Pro variant. Gore-Tex Performance vind je zowel in de 2-laags- als de 3-laagsconstructie.

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Gore-Tex Pro

De Pro - eveneens waterdicht, winddicht en ademend - is de meest robuuste en slijtvaste variant van Gore-Tex. Dit komt goed van pas als jij voortdurend een zware rugtas bij je hebt of als je bijvoorbeeld tijdens het beklimmen van een berg veelvuldig met je kleding tegen de berg aan schuurt. Gore-Tex Pro komt altijd in een 3-laagsconstructie. Dit zorgt al voor meer bescherming van het membraan dan de 2-laags- of 2.5-laagsconstructie kan bieden. De extra robuustheid ten opzichte van andere 3-laags Gore-Tex varianten zit hem verder vooral in de stevigheid van de bovenstof. Als gevolg hiervan is de Pro wel een relatief zware variant.

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Gore-Tex ShakeDry

Bij de ShakeDry variant van Gore-Tex is het membraan zelf de buitenste laag. Deze wordt dus niet beschermd door een bovenstof, wat je bij alle andere Gore-Tex varianten wel ziet. Dit maakt het membraan ook een stuk kwetsbaarder, maar voorkomt wel dat je membraan overspoelt raakt. Dit komt het ademend vermogen ten goede. Deze variant van Gore-Tex vind je met name in kleding voor activiteiten, waarbij de kleding weinig last zal hebben van wrijving (in de vorm van bijvoorbeeld een zware bepakking).

Guaranteed To Keep You Dry: ja

Toepassingen in schoenen

Gore-Tex heeft diverse varianten die in waterdichte schoenen worden verwerkt. Zo hebben ze onder meer de "Invisible Fit", de "Surround" en de regulier variant. Helaas geven vele schoenenmerken weinig tot geen informatie over welke variant zij precies in hun schoenen hebben verwerkt.

Toepassingen in handschoenen

Wat voor schoenen geldt, is helaas ook de realiteit voor handschoenen. Gore-Tex heeft verscheidene varianten, waaronder "Grip", "2-in-1" en "Active", maar de meeste merken geven niet aan welke variant zij hebben gebruikt voor de betreffende handschoenen.